Sanat Felsefesi Nedir

Sanat Felsefesinin Konusu
Sanata felsefi perspektiften bakmak "sanat felsefesi” adı verilen disiplini doğurmuştur.
Sanat felsefesi;
1. Estetik değerlendirmeye uygun olan nesne ve fenomenleri felsefi olarak irdeler.
2. Sanata yönelik yaratmaların ve zevklerin manasını inceler.
3. Sanatın ne olduğunu, işlevini, insan için taşıdığı anlamı ele alır.
4. Kısaca sanatla ilgili her çeşit kavram ve problemi analiz eder. Sanat felsefesi, yalnızca sanattaki güzel ile ilgilenir. Estetik ise doğa sanat ayrımı yapmadan bütün alanlardaki “güzel” ile ilgilenir. Bu yönüyle estetiğin alanı, sanat felsefesinin alanından daha geniştir. Güzelle ilgili sorgulamaların ilkçağa kadar uzanmasına karşın güzeli ele alan estetiğin, felsefenin bir alt dalı olması ancak 18. Yy'da A.Baumgarten" la mümkün olmuştur. 0, Yunanca aisthesis (algı-duyum) sözcüğünden gelen estetiği, güzel üstüne düşünme bilimi olarak tanımlamıştır.

Sanat Felsefesinin Temel Problemleri
1. Güzellik nedir?
2. Güzelliğin nitelikleri nelerdir? Böyle bir nitelik listesi kime ve neye göre, hangi gerekçeyle hazırlanabilir?
3. Güzellik, hangi duyusal algıya karşılık gelir?
4. Güzellik, nesnenin kendine mi ait, yoksa ona bakan öznenin nesneye kattığı bir özellik midir?
5. Sanat belli bir şeyin hizmetinde mi olmalıdır, yoksa konu ve amacını kendisi mi belirlemelidir?
6. Bir sanat yapıtı nasıl etkileyici ve kıymetli olabilir?
7. Sanatın insana kazandırdığı estetik duyarlılığın yaşam açısından bir önemi var mıdır?
8. Sanat, insanı gerçekliğe mi, yoksa gerçeklikten koparıp hayal dünyasına mı götürmelidir?
9. Bir kimse beğeni yetisini geliştirebilir mi? Bir kimsenin iyi beğeniye sahip olduğunu hangi ölçütler belirleyecektir?
10. Bir insanın beğenisini belirleyen nedir?
11. İnsan hangı gereksınımlerle sanat eserı uretır?
12. İyi sanat-kötü sanat ayrımı olabilir mi?
13. Ortak estetik yargılar mümkün müdür?

Sanat Felsefesinin Temel Kavramları
A. Estetik özne: Bir doğal yaratıyı veya sanat yapıtını hiçbir çıkar gözetmeden algılayan, kavrayan ve bundan da haz duyan insandır.

B. Estetik nesne: lnsanın beğeni hedefiyle kendine yöneldiği güzellik değerinin taşıyıcısı olan eserdir.

C. Estetik haz: Bir estetik nesne ile kurulan ilişki neticesinde insanda meydana gelen beğeni duygusudur.

D. Estetik yargı: İnsanın estetik bir nesneye beğenme veya beğenmeme biçiminde biçtiği değerdir.

E. Estetik tavır: İnsanın estetik bir nesneye, nesnenin her çeşit amacını bir kenara koyarak kendisi için bakmak (algılamak adına algılamaya yönelmektır).

Estetik tavrın şu belirleyici özellikleri vardır:
1. Kullanım ya da pratik çıkarla ilgisi yoktur.
2. Bilişsel (bilmeye dair) değildir.
3. Sahip olma arzusundan uzaktır.
4. Duyular aracılığı ile deneyimlenir.